Act 17 | KUD | STEP | Ainaena Paulo na Sailasa Ampipolisi yo Apoloniya aidiyena hilau na Tesalonaika ainai himahalava, na Tesalonaika ainai Yudeya yadi vada tapwalolo imiyamiya.

Acts 17

Paulo Tesalonaika ainai

1 Ainaena Paulo na Sailasa Ampipolisi yo Apoloniya aidiyena hilau na Tesalonaika ainai himahalava, na Tesalonaika ainai Yudeya yadi vada tapwalolo imiyamiya. 2 Eeta Paulo yadi tapwalolo ainai iluwu ipaihowa dova tupwa maudoidi aidiyai ipaipaihowa, na tenem ainai tapwalolo tonuga himiyamiya, na aidiyai Yaubada yana Buki iveꞌiveꞌita, na baidadiyao hiꞌawaꞌawa paꞌipaꞌiꞌi, 3 na Paulo hanapu imohedi iwalo, ‘Besinana ilowoinanei ebe muyamuya ilobai na imwalowoi, na hinage mwalowoiyena itowolouyo’. Na hinage iwalo, ‘Yeisunane yawawaloweiwa alimiyai, ibom Besinana towahona’. 4 Yudeyao tupwadi hiꞌawa moihaei na Paulo yo Sailasa yadi boda ainai hiluwu, na Yaubada ana tauyemidiwo yo ana tauveꞌahihi hiya Gilisi aidiyena yo waiwaihiu yehadi mwalaꞌidi aidiyena maudoidi hiyemidi.

5 Hesi Yudeyaone hiꞌalomagigili ta tomowa yababadi hilaugogoidi ta boda hipapaihowaine. Na dalavane maudoina alonai hidagudagugu ta Yesoni yana vada hiveꞌalehaei, ebeha vedova na Paulo yo Sailasa hibehaedi ta ebe hiꞌaituluwedi tomowa bodadi mehediyai. 6 Hesi nigele hiyalobaidi, eeta Yesoni yo tauyemidiwo tupwadi hiniulilawedi dalava adi tauloinao aidiyai na hiwuiwui hiwalo, ‘Paulo na Sailasa hiya neta tupwa maudoina hiveyaveyababa. Na wau hiluwuma yada dalava alonai. 7 Ta Yesoni yana vada ainai imwauwidi ta himiyamiya. Hiya yada tauwasawasa mwalaꞌina Sisa yana laugagayo hidiꞌwadiꞌwai. Na hiwalo, ‘Wasawasa teya yehana Yeisu’. 8 Dalava ana tauloinao yo bodao walo teina hibenaledi, ta hivetaꞌetaꞌe, 9 na hiwalo ta Yesoni ana geluwo baidanao hiyemaiha mane ainaena adi livahi vehabana abo mulitai hiꞌabigabaedine.

Paulo na Sailasa yadi paihowa tupwa Beliya ainai

10 Masigiliyena tauyemidiwo Paulo na Sailasa hivetamaledi ta hilalaune Beliya, hauganane himahalava hiluwu Yudeya yadi vada tapwalolo ainai, na Yeisu wasana hiveꞌitaei. 11 Mwalona Tesalonaika ainai Yudeya nigele nuwanuwadi wasanane, na Yudeya Beliya ainai yadi talam namwanamwana ta wasanane nuwadi ivai, ainaena ahubena ehebo ehebo Buki Veꞌahihi hivahivahili na nuwanuwadi wasana namwanamwana ana moiha hihanapui. 12 Eeta Yudeya bodadi hiyemidiyei, na hinage Gilisi waiwaihiu tupwadi hibom yehadi mwalaꞌidi na hinage Gilisi towatowaho bagibagilidi hiyemidi.

13 Na Yudeya Tesalonaika ana taumiyao hibenalei ebeha Paulo Yaubada wasana bada iguguyaenaꞌo dalava Beliya ainai, ta hilau mwayamwayauma na bodao hivenuwamwau aidiyai ebeha Paulo na Sailasa hiꞌalehaidi. 14 Eeta tauyemidiwo Paulo hivetamalei ta iꞌdodobine leꞌawai na Sailasa Timoti baidanao himiyamiya Beliya ainai. 15 Tupwana tauyemidiwo aidiyena Paulo hiꞌwayabui ta hilalaune Atenisi na Paulo loina imohedi ebeha Sailasa yo Timoti hilau mwayamwayauma Atenisi ainai, eeta tauveꞌwayabuwone hilau gwaipile Beliya.

Paulo yana miyamiya Atenisi ainai

16 Paulo Atenisi ainai Sailasa yo Timoti vehabadi ihaꞌwahaꞌwa, na inuwayababa vehabadi, wuwuna iꞌita dalavanane ainai yadi abayemidi vagadi aidiyai hipwagopwagogo. 17 Eeta Yudeya na tupwana Yaubada ana tauyemidiwo, baidadiyao hivetaꞌetaꞌe nuwatuwu teina vehabana, Yudeya yadi vada tapwalolo ainai, na hinage tomowa tupwadi ebe yalobaidi abagimwala ainai baidanao hivetaꞌetaꞌe ahubena ehebo ehebo aidiyai. 18 Na tauhanahanapuwo yadi boda yehadi Epikulo yo Sitoeke Paulo baidanao hivetaꞌetaꞌe. Na tupwadi hiwalo, ‘Teina yauyaulene hava ebeha iwaloweine?’

Tupwadi hiwalo, ‘Ana ita dova tupwa teya yaubadadi adi tauguguya’. Teina walone hiwalowei wuwuna Yeisu wasana yo yana towolouyo iguguguyaeine. 19 Eeta Paulo hilauvai yo hilawei tauloina yadi miyagogoi yehana Aliyopago ainai ta hiwalo, ‘Veꞌita vauvauna teina owa uꞌauꞌaubabadaneine ebeha ahanapui. 20 Na ana benali alimaiyai abanuwapwanopwano, eeta ulivahi alimaiyai na nuwamai imasele, na ahanapui.’ 21 (Yadi panivila wuwuna teina, Atenisiwone yo hinage vali tupwa tomowadi Atenisi ainai himiyamiya neta nigele teya hava hiyapaipaihowai na ginauli vauvaudi hitaꞌeyedi na hiwalowalowedi.)

22 Ainaena Paulo vada miyagogoi holanai itowolo, na iguguya aidiyai, iwalo, ‘Atenisi omiu, bada yahanapuigomiuꞌo ebeha ammwahamwahaliuhi yami tapwalolo aidiyai. 23 Wuwuna yami dalavao yaꞌita yayahidi yo yalau na abatapwalolo dalavadi yaꞌiꞌitadine yo gwalatau aidiyai teina walowone yalolobaidine, iwalo, “Yaubada nigele tayahanapui yana gwalatau”. Ainaena Yaubadane iya amwalo vetuvehaeyeine na hesi nigele amyahanapui iya yaꞌaubabadaneine alimiyai.

24 ‘Yaubada baleꞌu tauyemaselena yo ginauli maudoidi ainai himiyamiya tauyemaseledi, eeta iya galewa na baleꞌu ana Bada, na vada tapwalolo tomowa hipaipaihowaidi nigele ainai iyamiyamiya. 25 Na tomowa ita nigele howahowana na ehebo hava nimadaena tamohei Yaubada ainai, wuwuna iya yawahida yo aluꞌaluwada yo yada ginauli maudoidi adi tauꞌaiyauya. 26 Na ehebo towaho yehana Adam ainaena Yaubada vali tupwa yo vali tupwa tomowadiyao iyemaseledi yo tomowa hidabalala baleꞌu maudoina aidiyai, eeta boda ehebo ehebo yadi hauga yo yadi abamiya higana Yaubada mwalona iwalowedine. 27 Yana nuwatuwu ebeha ibom hibehaei yo howola abo hitowoi ta hilobai. Na hesi Yaubada vahalidai imiyamiya. 28 Wuwuna ibom ainaena yawahida tavaivai na baidada talaulau yo baidada tamiyamiya. Na dova yami tauwalo mahalava teya Yaubada vehabana iwalowalo neta ita hinage maudoida natunao.”

29 ‘Yaubada natunao ita ainaena nigele ebeha Yaubada ana ita tanuwanuwatuwui dova abapwagogo tomowa yadi nuwatuwuwena hipaihowaidi. Gola bo siliba bo gaima ainaena hileleleledi, hiya nigele dova Yaubada. 30 Nuwapwanopwano haugadi aidiyai Yaubada nigele tomowa yemaihana iyamodeyei. Na wau tomowa maudoida iwalowalo auligita iwalo, ‘Yami mumuga yababadi amtalamwedi. 31 Wuwuna yada ahubena lauvetala howola Yaubada iwalowenaꞌo na baleꞌu maudoina ada loina dumwaluna imohegita, towahone ivesinuwaiyaꞌo ainaena, na towahonane mwalowoiyena iꞌabiye towolouyoi na ainaena tomowa maudoida wasa teina taꞌawa moihaei.’

32 Na taumwalowoiwo yadi towolouyo wasana hibenalenaꞌo, na tupwadi hiwalo sebasebai, na tupwadi hiwalo, ‘Nuwanuwamai ebe nuwatuwu teina vehabana uꞌaubabadauyo na abenalei’. 33 Ainaena Paulo bodaone aidiyena imahalava. 34 Na tupwana tomowa Paulo yana walo hiyemidiyei na yana boda ainai hiluwu, na holadiyena ehebo towaho yehana Diyonisiyo, iya vada abalauvetala ana taupaihowa ehebo na ehebo waihiu yehana Damalisi, na tupwana hinage boda baidadiyao.